flag en

A

B

C

D

E

G

I

K

N

O

P

R

S

T

W

Z

Prebunking

Prebunking to wyprzedzająca i proaktywna forma kontroli i zapobiegania dezinformacji, fałszywym przekonaniom lub wprowadzającym w błąd narracjom, zanim zyskają one powszechną akceptację. To jedna z najskuteczniejszych strategii ostrzegania ludzi przed nieprawdziwymi treściami.

Spis treści:
1. Co to jest prebunking
2. Cel prebunkingu
3. Prebunking dezinformacji klimatycznej – konkretne działania
4. Prebunking – przydatne treści

Co to jest prebunking

W przeciwieństwie do debunkingu, który zazwyczaj polega na wyjaśnianiu dezinformacji po jej rozpowszechnieniu, prebunking ma na celu uodpornienie osób na fałszywe informacje, zanim się z nimi zetkną. Termin ten jest połączeniem angielskich słów „zapobieganie” i „obalanie”.
Koncepcja prebunkingu jest odpowiedzią na zjawisko psychologiczne polegające na tym, że kontakt z dezinformacją – nawet jeśli zostaje ona zdemaskowana – może wpływać na przekonania odbiorców.

Cel prebunkingu

Strategie prebunkingowe mają zatem na celu budowanie odporności poznawczej i umiejętności krytycznego myślenia, aby wyposażyć jednostki w narzędzia potrzebne do identyfikowania i odrzucania fałszywych informacji, gdy się z nimi zetkną.
Prebunking to strategia, która uwzględnia wyzwania, jakie stwarza szybkie rozpowszechnianie informacji w epoce cyfrowej. Zapewniając jednostkom umiejętności i wiedzę umożliwiające krytyczną ocenę informacji, prebunking ma na celu stworzenie bardziej odpornego i poinformowanego społeczeństwa, mniej podatnego na szkodliwe skutki dezinformacji.

Prebunking dezinformacji klimatycznej – konkretne działania

Jakie działania można wdrożyć w celu prebunkingu dezinformacji klimatycznej?

  1. Podkreślanie konsensusu naukowego: regularne i jednoznaczne przekazywanie informacji zgodności świata naukowego co do przebiegu i przyczyny zmiany klimatu. Systematyczne przypominanie tych kwestii buduje solidne podłoże wiedzy społeczeństwa i kształtuje odporność na dezinformację.
  2. Próby przewidywania konkretnych dezinformujących narracji: wykorzystywanie narzędzi monitorowania i analizy mediów do przewidywania narracji związanych z ważnymi wydarzeniami (jak np. konferencje COP) czy wprowadzaniem nowego prawa, np. dotyczącego Stref Czystego Transportu. Dzięki temu można przygotować pakiet odpowiedzi demaskujących dezinformację lub rozprzestrzeniać rzetelne informacje z wyprzedzeniem.
  3. Przygotowanie odbiorców na walkę z błędnymi argumentami: przewidywanie powszechnie stosowanych, mylących argumentów negujących zmianę klimatu i aktywne ich obalanie. Działanie obejmuje między innymi tłumaczenie błędnych przekonań, np. podkreślanie różnic między pogodą a klimatem czy obalanie selektywnych danych bagatelizujących globalne ocieplenie. Jednym ze sprawdzonych sposobów jest tak zwana „kanapka prawdy”, czyli popularna strategia polegająca na uwrażliwianiu odbiorców na nieprawdziwe informacje poprzez tworzenie komunikatów zaczynających się od faktów, następnie przedstawienie i wyjaśnienie konkretnego mitu lub fake newsa, a zakończenie informacji ponownym przytoczeniem faktów w danym temacie.
  4. Uproszczanie komunikacji: w efektywnym prebunkingu pomocne jest tłumaczenie skomplikowanych teorii na język zrozumiały dla osób bez specjalistycznego wykształcenia. Wykorzystanie materiałów wizualnych i infografik ułatwia przekazywanie złożonej wiedzy o klimacie w przystępny sposób.
  5. Rozwijanie umiejętności cyfrowych i krytycznego myślenia: zapewnianie dostępu do wiedzy na temat zmiany klimatu i rozwijanie umiejętności niezbędnych do krytycznej oceny informacji, zrozumienia podstaw weryfikacji informacji i rozpoznawania powszechnych taktyk stosowanych w kampaniach dezinformacyjnych. W tym obszarze bardzo ważne jest rozwijanie umiejętności korzystania z mediów i krytycznego oceniania artykułów prasowych, postów w mediach społecznościowych i komentarzy oraz innych źródeł informacji o zmianie klimatu. Działania te zwiększają zdolność odbiorców do odróżniania wiarygodnych informacji naukowych od wprowadzających w błąd narracji.

Prebunking – przydatne treści

Więcej o prebunkingu znajdziesz tutaj: https://interventions.withgoogle.com/static/pdf/A_Practical_Guide_to_Prebunking_Misinformation.pdf
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0175799